Ngatërrimi i shpeshtë i përemrave “ynë” dhe “jonë”
Shpeshherë në gjuhën e folur, por edhe në të shkruar, hasim në përdorim të gabueshëm të përemrit pronor “jonë” në vend të përemrit “ynë”. Ja disa raste të evidentuara nga redaktorja Medina Mehmeti.
Nga Medina Mehmeti
Gjuha shqipe ka shtatë lloje përemrash:
1. Përemrat vetorë
2. Përemrat dëftorë
3. Përemrat pronorë
4. Përemrat pyetës
5. Përemrat lidhorë
6. Përemrat vetvetorë
7. Përemrat e pacaktuar
Në këtë shkrim do të përqendrohemi te përemrat pronorë, përkatësisht te përdorimi i përemrave “ynë” dhe “jonë”.
Shpeshherë në gjuhën e folur, por edhe në të shkruar, hasim në përdorim të gabueshëm të përemrit pronor “jonë” në vend të përemrit “ynë”.
Ja disa shembuj, të cilët me pak hulumtim mund të gjenden në “Google” si tituj lajmesh në portalet e Kosovës, Shqipërisë e Maqedonisë.
1. Ahmeti: Plani jonë për pastrim i pamundëson bllokadat politike
2. Basha: Plani jonë ekonomik, zgjidhje për një të ardhme të sigurt
3. Si ikën dhjami nga trupi jonë?
4. 10 Ushqime të zakonshme që trupi jonë nuk i duron më
5. Si reagon organizmi jonë kur bën ftohte, si duhet të kujdesemi
6. Zaev: Obligimi jonë është anëtarësimi në NATO dhe BE
Në të gjitha këto raste mund të vërejmë se nuk është bërë përshtatja e gjinisë së përemrit me emrin. Kemi emrat mashkullorë: plani, trupi, organizmi, obligimi, të cilët i ndjek trajta e përemrit pronor në gjininë femërore: “jonë”. Kur emri që i prin përemrit pronor është në gjininë mashkullore, duhet të përdoren përemrat e mëposhtëm.
Për shembull:
Plani im
Plani yt
Plani i tij/i saj
Plani ynë
Plani juaj
Plani i tyre
Kur emri që i prin përemrit pronor është në gjininë femërore, duhet të përdoren përemrat e mëposhtëm.
Për shembull:
Shtëpia ime
Shtëpia jote
Shtëpia e tij/e saj
Shtëpia jonë
Shtëpia juaj
Shtëpia e tyre
Pra, forma e saktë e përemrave në shembujt e mësipërme është:
1. Ahmeti: Plani ynë për pastrim i pamundëson bllokadat politike
2. Basha: Plani ynë ekonomik, zgjidhje për një të ardhme të sigurt
3. Si ikën dhjami nga trupi ynë?
4. 10 Ushqime të zakonshme që trupi ynë nuk i duron më
5. Si reagon organizmi ynë kur bën ftohtë, si duhet të kujdesemi
6. Zaev: Obligimi ynë është anëtarësimi në NATO dhe BE
(Portali Shkollor)
10 rregulla kryesore për përdorimin e presjes
“Faleminderit” APO “Falemnderit"?
Pse në disa raste parimi fonetik i gjuhës shqipe “nuk gjen zbatim”? Pse disa fjalë ndryshe shkruhen e ndryshe lexohen?