Dritan Staro: Çfarë është një projekt shkollor?

Meqë jemi në fillimin e vitit shkollor, kohë që përkon me dorëzimin e plan-projekteve shkollore, mendoj se materiali që kam përgatitur, duhet të jetë sadopak i vlefshëm për kolegët e mi mësues. Natyrisht pa patur dëshirë, të jem imponues, pasi secili nga kolegët e përpilon vetë projektin pasi ai është specifik nga cikli në cikël, nga shkolla në shkollë, nga klasa në klasë.

Çfarë është një projekt shkollor?

Një projekt është një lloj aktiviteti që sintetizon në vetvete elementë të një loje, veprimtarie njohëse, kërkimore, të orientuar drejt vlerave, edukative, krijuese që synon krijimin e një produkti që ka një risi subjektive dhe ndonjëherë objektive. Kjo përcakton metodën e projektit. 

Metoda e projektit - teknologji pedagogjike, e përqendruar jo në integrimin e njohurive faktike, por në zbatimin e tyre dhe përvetësimin e të rejave (nganjëherë përmes vetë-edukimit). Dizajni bazohet në procesin e marrjes së informacionit të ri, i cili duhet të organizohet, modelohet. 

Si rezultat i aktiviteteve të projektit, studentët duhet të tregojnë një qasje krijuese, pavarësi në kërkimin e analizës dhe zgjedhjes së informacionit të nevojshëm për një temë të caktuar, të fitojnë të tyren. përvojë praktike në kërkime. Si rezultat i punës së bërë, krijoni një produkt që është domethënës për autorin ose autorët dhe të tjerët. 

Projekti duhet të ketë:

• një problem me rëndësi krijuese, një detyrë që kërkon njohuri të integruara, punë kërkimore

• rëndësi praktike, teorike dhe njohëse e rezultateve të pritura;

• veprimtari e pavarur, në grup ose në dyshe e nxënësve;

• strukturimi i përmbajtjes (duke treguar rezultatet në faza);

• përcaktimi i metodave të veprimtarisë. 

Projekti duhet të ketë qëllime të përcaktuara qartë, një shembull i të cilave është dhënë më poshtë. 

Qëllimet metodologjike dhe didaktike:

• formimi i cilësive personale të nxënësve: aftësia për të punuar në grup, për të analizuar rezultatet e aktiviteteve të tyre dhe të përbashkëta;

• formimi i të menduarit kritik, zhvillimi i një këndvështrimi analitik të informacionit;

• formimi i aftësive kërkimore, aftësia për të sjellë rezultatet e hulumtimit në sistem;

• formimi i një interesi të thellë për lëndën dhe lidhjet ndërdisiplinore;

• zotërimi i aftësisë për të përdorur referencë, literaturë kritike dhe materiale ilustruese. 

Një aspekt i rëndësishëm i punës në një projekt është planifikimi i fazave të punës dhe ekzekutimit të projektit. 

Fazat në të cilat duhet të kalojë një projekt shkollor:

1. Përcaktimi i temës së projektit, rëndësia e tij, shpërndarja e sasisë së punës midis pjesëmarrësve, identifikimi i potencialit elemente komplekse në punë. 
2. Mbledhja e materialit. 
3. Përpunimi i materialit të grumbulluar. 
4. Një raport krijues mbi punën e bërë nga secili pjesëmarrës për udhëheqësin, në grup, në klasë. 
5.  Përsosja(roli i mësuesit si udhëheqës në projekt), paraqitja e projektit nga nxënësit

Roli i mësuesit në punën e nxënësve në projekt

Në çdo fazë të punës, aktivitetet e nxënësve korrigjohen, nëse është e nevojshme, nga mësuesi, i cili vepron si asistent, konsulent. Detyra e mësuesit nuk është të transferojë njohuritë dhe aftësitë e tij, siç ndodh gjatë aktiviteteve të mësimit, por vetëm të drejtojë veprimtaritë e nxënësve, të provokojë pyetje, të krijojë situata problemore që kontribuojnë në përvetësimin e njohurive të reja. Sigurisht, materiali i gjetur nga nxënësit dhe materiali i tyre (i shkruar) me pjesëmarrjen e një mësuesi dhe nën mbikëqyrjen e tij të drejtpërdrejtë vjen më i qartë dhe më i rregullt. 

Formati dhe aktiviteti i pjesëmarrësve në realizimin e një projekti shkollor

Në momentin e përfundimit projektit i kushtohet vëmendje në formatimin e tij. Faqja e parë ka një paraqitje standarde. Në të, në krye, shënohet emërtimi i Ministrisë së Arsimit, Drejtoria Rajonale ku shkolla e këtyre nxënësve përfshihet, si dhe emri i shkollës. Faqja e pare përmban titullin e projektit, lëndën/lëndët në të cilën ai projekt është realizuar. Në fund të faqes shënohet emri i autorit/autorëve që realizon projektin si dhe emri i autoritetit/drejtorit që e miraton atë. Po në këtë faqe shënohet dhe viti i realizimit. 

Struktura e projektit

Në hyrje të projektit mund të jetë nevojshme të pasqyrohet rëndësia e temës së kërkimit. Rëndësia do të jetë arsyeja pse është zgjedhur kjo temë e projektit?. Është e nevojshme të formulohet qartë qëllimi i projektit. 

Veçoritë e përmbajtjes së projektit:

• Lloji i projektit sipas aktivitetit(kërkues, grumbullim të dhënash grumbullim materialesh etj);
• Zona lëndore ose përmbajtja(lëndën/lëndët të cilave u referohet projekti);
• Kohëzgjatja e projektit(aktualisht projektet shkollore shtrihen për gjatë gjithë vitit shkollor);
• Pjesëmarrësit e përfshirë në projekt(mësues, nxënës, prindër, si dhe dhurues që e mbështesin projektin);

Projekti mund të përdorë aktivitete kërkimore, krijuese, të orientuara nga praktika. Në varësi të temës dhe qëllimit të projektit, një lloj i caktuar aktiviteti mund të dominojë, por shumë projekte shkollore përfshijnë kombinime të ndryshme aktivitetesh. 

Projekti mund të jetë për një lëndë specifike ose ai mund të jetë ndërlëndor (temat e këtyre lëndëve janë të integruara), mbilëndor (kur ai kryhet me ndërthurjen e disa fushave të njohurive në një cikël të caktuar arsimimi). 

Projekti mund të jetë kolektiv ose individual por projektet më interesante janë ato që punohen me grupe nxënësish. 

Në shumë projekte është e rëndësishme të shfrytëzohet një literaturë e caktuar, por po kaq e rëndësishme është që të shënohen referencat ne fund të projektit. (Literatura e shfrytëzuar).

Kapitulli "Rezultatet e Kërkimit" duhet të jetë më i madhi në vëllim. Ai paraqet të dhënat e marra nga autori për temën e projektit dhe analizën e tyre. Është e dëshirueshme që analizat të shoqërohen në formën e grafikëve, diagrameve, fotografive, vizatimeve, por disa prej tyre mund të jepen në shtojcë, pasi futja e tyre në tekstin e punës për studentë individualë mund të jetë teknikisht e vështirë. 

Përfundimet duhet të jenë të vogla, të qarta dhe të përputhen me detyrat e vendosura në fillim të punës. 

Në mënyrë sintetike një projekt shkollor duhet të kalojë në disa etapa:

Titulli, Qëllimi, Synimet, Objektivat, Përshkrimi, Përfituesit(nxënësit), Tabela e veprimetarive, Bashkëpunimi, Buxheti, Vlerësimi i projektit. 

Hapat si organizohet projekti:

Hapi i parë

Gjetja e temës së projektit dhe ndarja e punës në grupe 

Klasa ndahet në aq grupe sa mësuesi/ja mendon se numri i nxënësve është i mjaftueshëm për të përgatitur materialin. 

Njëri prej nxënësve brenda çdo grupi, me pëlqimin e shumicës, zgjidhet kryetar i grupit dhe i jepen disa detyra:

- të merret me ndarjen e detyrave brenda grupit;

- të ndihmojë në çdo rast shokët kur hasin ndonjë vështirësi;

- të jetë personi kyç që në çdo çast do të komunikojë me mësuesin/en dhe do të raportojë për punën e kryer apo pengesat e hasura. 

Hapi i dytë

Caktimi i objektivave dhe synimeve që duam të arrijmë në këtë projekt. 

Hapi i tretë

Përgjatë kësaj ore do të diskutojmë me grupet e punës mbi:

- kërkimet e kryera në bibliotekë mbi informacionet e vjela për temën e dhënë;

- kërkimet e kryera në internet;

- leximet e veprave të ngarkuara brenda grupit;

- nxjerrjen e shënimeve të nevojshme. 

Hapi i katërt

Përgjatë kësaj ore do të merremi me:

- Skedimin e materialeve të marra nga burimet e pasqyruara më sipër për secilin grup pune. 

- Ndërtimin e një interviste apo pyetësori, drejtuar bashkëmoshatarëve, për të parë se sa informacion kanë ata mbi autorët e zgjedhur nga grupet e punës me projekte. 

Detyrë për të ardhmen:

Përpunimi dhe nxjerrja e konkluzioneve të pyetësorit. 

Hapi i pestë

Përgjatë kësaj ore do të diskutojmë me grupet e punës mbi:

- Përfundimet e nxjerra pas përpunimit të informacionit të marrë nga pyetësori për çdo grup pune. 

- Detyrat apo objektivat që na dalin pas këtij diskutimi. 

- Përgatitjen, sistemimin dhe klasifikimin e materialeve. 

Hapi i gjashtë 

Përgjatë kësaj ore do të diskutojmë me grupet e punës mbi:

- Përgatitjet e varianteve të para dhe diskutimet mbi këto punë në grupe të vogla. 

Hapi i shtatë

Marrja e një vlerësimi paraprak nga mësuesi/ja për punët e kryera. 

Detyra për të ardhmen:

Duhet të punojmë për të plotësuar, sistemuar apo organizuar më mirë informacionet e paraqitura deri në këto momente nga secili nxënës. 

Po ashtu, do të diskutojmë me grupet e punës mbi:

- Përgatitjen përfundimtare të albumit me fotografi për autorin e zgjedhur nga çdo grup. 

- Përgatitjen e një reklame. 

- Përgatitjen e një posteri. 

- Përgatitjen e një fletëpalosjeje. 

Hapi i tetë

Përgjatë kësaj ore do të diskutojmë me grupet e punës mbi:

- Përgatitjen e variantit përfundimtar. 

- Ndërtimin e materialeve të shkurtra dhe thelbësore për hartimin e një gazete. 

Hapi i nëntë

Përgjatë kësaj ore do të diskutojmë me grupet e punës mbi:

- Përgatitjen e variantit përfundimtar të gazetës së “punës me projekte” nëpërmjet bashkëpunimit të të gjitha grupeve të punës. 

Objektivi:

Të bashkëpunojmë për të sjellë në sytë e bashkëmoshatarëve shkrimtarët më në zë të periudhave që kemi studiuar dhe monumentet e tyre letrare. 

Hapi i dhjetë

Kriteret e vlerësimit

ARRITJE TË PAKËNAQSHME(APK, NOTA 4)

- Përgatit materialin e kërkuar me gojë ose me shkrim dhe e paraqet (dorëzon atë në afatet e kërkuara). 

ARRITJE QË KANË NEVOJË PËR PËRMIRËSIM(ANP, NOTA 5-6)

- Trajton temën e kërkuar duke përdorur informacionin e dhënë dhe respekton kriteret e kërkuara (me shkrim elektronik, jo më pak se 2 faqe e shkruar dhe paraqitje me gojë jo më shumë se 5 minuta). 

ARRITJE TË KËNAQSHME (AK, NOTA 7-8)

- Shtjellon argumentin e kërkuar nga tema dhe respekton afatet dhe kriteret e vendosura më sipër. 

ARRITJE SHUMË TË KËNAQSHME (ASHK, NOTA 9)

- Përdor shembuj dhe citime nga bibliografia e rekomanduar, që shërbejnë për trajtimin e temës. 

- Rendit qartë dhe logjikisht materialin. 

- Përdor një gjuhë korrekte dhe pa gabime. 

ARRITJE TË SHKËLQYERA(ASH, NOTA 10)

- Ka origjinalitet në trajtimin e temës. 

- Përdor saktë dhe me korrektësi bibliografinë. 

- Përdor një gjuhë të qartë dhe pa gabime. 

Portali Shkollor- Të gjitha të drejtat e rezervuara. Ndalohet kopjimi pa lejen tonë.