Fëmijët me praninë e tyre u kujtojnë të rriturve projektimin e një “Bote më të mirë”...

Investimi në fëmijëri mund të jetë më produktivi, bartësi i pasurisë dhe i vlerave, i pikave të referimit për të gjithë shoqërinë në tërësi. Në këtë kontekst, i rrituri, edukatori, prindi, mësuesi, qytetari i thjeshtë, nuk do të mund të injorojë më dëgjimin e nevojave të fëmijëve, si dhe të priret drejt guximit për ti dhënë përgjigje pyetjeve kundrejt qëndrimeve në marrëdhëniet me të vegjlit. Për ta konkretizuar të drejtën e fëmijës dhe të institucioneve nga ana ligjore i jemi drejtuar me disa pyetje punonjëses sociale të NJMF, Bashkia Pogradec dhe më pas shkrimi ofron këndvështrimin e punonjëses sociale shkollore E.Dervishi .Në bazë të përgjigjeve të Znj Etleva Memia, Punonjëse Sociale e Njësisë për Mbrojtjen e Fëmijëve, Bashkia Pogradec, fillojmë një proces analize të thellë mbi udhëzimet, çështjet e hapura në anën legjislative dhe sociale rreth të miturve dhe shqetësimeve të të miturve. Në këndvështrimin e punonjësve sociale dhe jo vetëm nuk mund të mungonte një hapësirë kushtuar të miturve dhe cilësisë së jetës së tyre. Premisa nga e cila mora shtysën për të sjellë një panoramë konkrete të situatës me të miturit, është rëndësia që luajnë të vegjlit në shoqërinë tonë. Ata me praninë e tyre u kujtojnë të rriturve nevojën për të projektuar botë më të mirë dhe përgjegjësinë që projekte drejtuar mirëqenies dhe fuqizimit të fëmijëve të mos mbeten vetëm premtime.

Etleva, duke qenë se ju jeni një figurë referuese solide për të gjithë ata që, në nivele të ndryshme, janë të angazhuar në luftën kundër krimeve dhe abuzimit të fëmijëve,dhe kjo falë angazhimit tuaj profesional në shumë vite lind pyetja- Sa forcë, sipas jush, ka gjyqësori në këtë luftë, e cila ndonjëherë mund t'u duket e pamundur qytetarëve, krahasuar me pafundësinë e fenomenit?

Nuk ka të bëjë me të pasurit forcë për të eliminuar ose reduktuar ndarjet e krimit ose abuzimit të fëmijëve. Gjyqësori ka një detyrë institucionale dhe gjyqtari për të mitur është përgjegjës për tejkalimin ose në çdo rast eliminimin e situatave të vështirësisë. Gjatë viteve, gjykatësit për të mitur kanë treguar vëmendje, ndjeshmëri dhe aftësi për të identifikuar situatat e vështira dhe për t'i ofruar ato në mënyrë shumë domethënëse. Më duket se drejtësia për të miturit është në të vërtetë një lloj laboratori në të cilin janë zhvilluar aktivitete shumë të rëndësishme dhe në veçanti për abuzimin e fëmijërisë.

Sipas jush, a mund të flasim për një rol të privilegjuar të gruas në mbrojtjen e të miturve dhe në rrugën e tyre arsimore?

Nuk jam aspak dakord me këtë tezë. Absolutisht nuk besoj se ka një rol të privilegjuar për gratë në mbrojtjen e të miturve. Ky është një gabim i thellë: gabimi i atyre që mendojnë se mbrojtja e të miturve si subjekte të ligjit duhet t'i besohet një komponenti të vetëm të shoqërisë shqiptare, i identifikuar tradicionalisht tek gratë, sepse ne ende e kemi këtë koncept mamist të edukimit. Por nuk është kështu: ndërkohë, është shumë e rëndësishme të ndahen detyrat e rrugës arsimore dhe verifikimi i aftësive prindërore nga të gjithë, meshkuj dhe femra. Fëmijët kanë nevojë për të dy figurat e prindërimit. Dhe që një edukator, një gjyqtar apo një punonjës social është një burrë apo një grua është thjesht një rastësi. Ajo që ka rëndësi është profesionalizmi, jo gjinia.

A duket se është në rritje abuzimi në fëmijëri për shkak se ka më shumë informacion apo për shkak se në fakt ka një rritje të një fenomeni që është reflektimi më i trishtuar i një sëmundjeje shumë serioze të shfrenuar në shoqërinë e sotme?

Kjo është një temë që është debatuar për një kohë të gjatë. Në realitet sot ka një dukshmëri më të madhe të fenomenit, gjë që e bën atë të duket se po rritet. Megjithatë, besoj se historia e njerëzimit zbulon se sa shumë abuzimi i fëmijëve është kryer gjithmonë në mënyrë frikacake për shekuj. Nuk besoj se është drejtpërdrejt i mundur krahasimi mes veprimit të medias dhe abuzimit të fëmijëve. Përkundrazi, besoj në situatën shumë të rëndë të një fenomeni i cili në shumë raste, me gjithë informacionet, mbetet ende i zhytur.

Duke folur për ligjin 18/2017, krahas nenit 9 - I mituri ka të drejtë të arsimohet në kuadrin e familjes së tij - propozohet sërish e drejta përkatëse e familjes në vështirësi ekonomike për t'u ndihmuar nga institucionet. Kjo nënkupton një integrim të fortë ndërmjet shërbimeve të ndryshme të përfshira, veçanërisht në nivelin e autoriteteve vendore. Të bësh pyetjen vetëm nga pikëpamja ekonomike është paksa e vogël. Shërbimet shërbejnë për të ofruar mbështetje për situata të degraduara: mbështetje materiale, por jo vetëm materiale. Mund të them se përhapja e shërbimeve në territorin tonë është e përhapur, edhe nëse këto nuk funksionojnë shumë mirë kudo, sigurisht për shkak të shkëputjes që ndërpret koordinimin mes agjencive të ndryshme.

Duke analizuar kontekstin ligjor të të drejtave të fëmijëve nga Etleva Memia, punonjëse sociale në NJMF, Bashkia Pogradec konkludojmë se përveç anës juridike ekziston dhe konteksti social në të cilin zhvillohen dhe fuqizohen këta fëmijë. Po t'i referohemi marrëdhënies prind-fëmijë në këndvështrimin e punonjëses sociale shkollore nuk duhen dhënë sugjerime të përgjithshme. Nëse ka vështirësi në lidhje me paaftësinë e përkohshme arsimore të prindërve, do të jetë e nevojshme të ndërhyhet në mënyrë që ata të jenë më të përgjegjshëm, më të vëmendshëm dhe të bëjnë gjithçka që është e nevojshme për mirëqenien e fëmijëve të tyre. Duke qenë se këto janë situata më komplekse, do të ndiqen mënyrat e zakonshme për mbrojtjen e fëmijëve, në rast të papërshtatshmërisë së prindërve. Shërbimet duhet të pajisen për t'u ofruar familjeve mbështetje materiale,psikologjike dhe socio-ekonomike. Disa shërbime, kanë tashmë iniciativa në zhvillim dhe kryejnë një aktivitet mjaft interesant parandalues. Duhet theksuar se nuk është e lehtë të organizosh një aktivitet parandalues në një zonë që ka shumë nevoja që duhen plotësuar. Në mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve dhe adoleshentëve, një rol të rëndësishëm duhet të luajë shkolla. Veprimtaria e përbashkët e shërbimeve sociale dhe e shkollës është një mundësi e madhe për vetë shkollën për t'u rritur profesionalisht, në një mënyrë të ndryshme nga ajo që është konceptuar deri më tani. Shkolla duhet të ruajë rolin e saj si vend edukimi , por sot ajo nuk mund të mbetet absolutisht jashtë një realiteti që kërkon një dialog të vazhdueshëm, një debat të vazhdueshëm, një vëmendje të vazhdueshme edhe ndaj nevojave familjare të fëmijëve që e ndjekin atë. Gjithashtu po t'i referohemi periudhës së tre viteve të gjimnazit lind pyetja nëse kjo periudhë kohore mund të shmangë dështimet në shkollë nga adoleshentët?

Ky është një problem i madh, por nuk ka vetëm braktisje të hershme të shkollës në periudhën e adoleshencës, e cila megjithatë është ajo në të cilën përjetohen vështirësitë më të mëdha, por edhe këto janë çështje që duhen parë në një kontekst të integruar. Shkolla duhet të ketë mundësinë t'i shoqërojë fëmijët, jo vetëm në mësimin e mëngjesit, por edhe në praninë e pasdites. Është e nevojshme të merren parasysh ndryshimet në jetën e përditshme dhe se agjencia e shkollës duhet të integrojë rolin e saj me çështje të tjera sociale. Besoj se kjo mund të ndihmojë për të studiuar jo aq zgjatjen e jetës shkollore, por ato mjete që mund të përdoren për të identifikuar shqetësimin dhe për ta siguruar atë. Nuk mendoj se zgjatja apo shkurtimi i problemeve do t'i zgjidhë problemet, duhet të shohim se çfarë do të bëjë shkolla brenda saj.

Ndalemi tek termat "Ngacmim" dhe "Abuzim" dhe dobishmërinë e diskutimit të këtyre temave me fëmijët. Është e nevojshme të edukojmë fëmijët që të kenë një marrëdhënie paqësore dhe besimi me të rriturin, duke u mësuar atyre gjëra pozitive. Sigurisht, duke mos i fshehur të miturit rreziqet apo grackat që mund t'i afrohen atij. Pas kësaj, gjithashtu duhet thënë se nuk arrihen rezultate duke terrorizuar fëmijët. Është problem të ndash shqetësimet e të rriturve me fëmijën. Fëmija duhet ta jetojë jetën e tij si fëmijë dhe ne duhet t'i krijojmë kushtet, duke mos e ngarkuar me probleme që nuk janë të tijat. Nga ana tjetër, ka rregulla të zakonshme të maturisë që nuk duhet të ngatërrohen si mungesë besimi në botën e të rriturve.

Thënë këtë vlen të mendojmë se duhet më shumë vëmendje kundrejt rolit të shkollës apo rolit të prindërve?

Secili duhet të luajë rolin e tij, duke u integruar. Subjekti është fëmija, ne duhet të sigurojmë mjetet që ai të shprehë personalitetin e tij dhe të rritet në mënyrën më paqësore. Prindërit sot kërkojnë më shumë, janë më kompetentë dhe ka kërkesë për informacion. Të ndërtojmë ura komunikimi me fëmijët dhe do kemi një shoqëri më të mirë duke i lënë fëmijët të rriten si fëmijë.

Përgatiti:

Etleva Memia

P.Sociale,NJMF,Pogradec

Emanuela Dervishi

P.Sociale shkolla "Qamil Guranjaku’’, Elbasan

Bibliografia

Burime nga interneti

1. https://www.unicef.org/montenegro/media/9291/file/MNE-media-MNEpublication505.pdf

2.https://www.umsh.edu.al/media/60bf72b6692b4.pdf

Dispozita Ligjore

1. Kushtetuta e Republikës se Shqipërisë.

2. Kodi Penal i Republikës se Shqipërisë.