Dështimi, pika e një fillimi

Si mësues, sot jam i bindur se nëse i lejojmë nxënësit t’i shohin dështimet si përvojë negative, është gjëja më e keqe që mund të bëjmë. Jo vetëm në arsim, por në çdo aspekt të jetës vlen kjo. 

Ideja e marrjes përsipër të rrezikut, dështimit, vështrimit, kërcimit, përpjekjes-provës-përsëri është ngulitur në ADN-në tonë kulturore. Por në arsim, ne me siguri e kemi bërë atë dramatik. Është thjesht një dështim, ose një vlerësim i dobët, mund të ishte thejsht një “D”.

Çdo përpjekje, çdo komunikim, çdo mundësi aftësie ose kompetencë, çdo diplomë apo dokument që vërteton kualifikimet, janë të grupuara në një karakter të vetëm.

Dhe nuk ka një shenjë më të ulët sesa një “D”, shumë detyra që mungojnë ende meritojnë vlerësimin “D”, që do të thotë se nuk është studiuar hap pas hapi, është një dështim. 

Çfarë do të thotë të “dështosh”?

Ju mund të dështoni në një provë ose kurs, por ideja e dështimit ka një konotacion krejt tjetër. I pari mund të jetë sa i përket mungesës së punës, zakoneve organizative ose niveleve të shkrim-leximit; ky i fundit është diçka tjetër.

Nëse bëhet fjalë për një çështje të caktuar, atëherë dështimi është gjithmonë i përkohshëm. Ky është një vlerësim i një procesi vazhdon. Është e vështirë të kuptohet plotësisht gjithçka dhe vlerësimi nuk mund të jetë për të tërën, por i ndarë në pjesë të apo kapituj të caktuar. Kjo varet nga organizimi, metodat me të cilat punohet etj. 

Konstruktivizmi si një teori e të mësuarit krijon hapësirë për dështim në thelbin e saj, duke përshkruar të mësuarit si një proces aktiv dhe proces të vazhdueshëm. Krijimi, ndërtimi, dizejnimi dhe termat e tjerë që lidhen me to pasqyrojnë natyrën e të mësuarit të njohurive si një cikël.

Një lloj reagimi është thelbësor, veçanërisht në mjediset akademike ku ritmi i kursit është vendosur përpara se të dimë edhe emrat e nxënësve. Pra, është e lehtë të justifikosh ndërprerjen e këtij cikli për të vlerësuar kuptueshmërinë, që ne bëjmë në forma të ndryshme.

Të jemi të qartë se edhe një vlerësim i përsosur është thjesht një fotografi e cila daton nga koha kur jepen reagimet, nuk ka asgjë të keqe me këtë. Njohuria është edhe e pritshme.

Nëse ne mund të përdorim nota dhe reagime apo procese të tjera për të komunikuar me nxënësit, prindërit dhe komunitetin, atëherë gjithçka është mirë. 

Por deri tani kemi hapësirë për t’u përmirësuar në këtë drejtim. Por si qëndron e vërteta e “dështimit”. Ndihma që mund t’u japim nxënësve nuk ka të bëjë vetëm me faktin se ata do të ndjehen më mirë, e të mësojnë edhe nga ky element, por ka të bëjë edhe me të menduarit si një shkencëtar, fermer, projektues... dështimi më jep të dhënat që më duhen për të vazhdar përpara. Po njohuri? Këto letra nuk nënkuptojnë shumë. Një “10” nuk garanton mirëkuptim dhe një “D” nuk e përjashton atë.

Të “dështojë” mund të thotë një mijë gjëra. Nuk është aq e thjeshtë. Dështimi na jep një pikë fillimi.

Cila është arsyeja pse nxënësit kanë nevojë për ndihmë për ta kuptuar këtë.

Roli i dështimit në mësim

Dështimi mund t'i ndihmojë nxënësit ta shohin mësimin si një udhëtim personal e jo një çështje të performancës së jashtme. Ajo thekson kuptimin si kontekst dhe dallon njohuritë procedurale nga njohuria e përmbajtjes.

Vlera primare  mund të jetë në mësimin e të mësuarit dhe njohurive të nxënësve më shumë sesa ndaj përgjegjësisë.

Ndihma për nxënësit që nuk arrijnë të kenë një strukturë të mësuari

Ku mund të filloj si mësues?

Duke e qartësuar kuptimin

Ideja: Dallimi i njohurive nga procesi në mënyrë që nxënësit të shohin dështimin jo si një gjë, por njëqind. (Ose më pak, në varësi të nivelit të klasës dhe situatës.)

Pyetjet udhëzuese: Si mund t'i ndihmoj nxënësit të ndajnë njohuritë nga performanca? Duke marrë parasysh qëllimet e tyre - dhe qëllimet e edukimit - a është e mundur që ata të vlerësojnë të dyja?

Duke siguruar kontekstin

Ideja: Kuptimi i shkallës, ndikimit dhe natyrës së dështimit. 

Ju mund të specifikoni (mendoni?) se çfarë e ka shkaktuar dështimin - ose i ndihmojnë ata të mësojnë ta bëjnë vetë, atëherë festojnë atë specifikim si një lloj triumfi. Ne e gjetëm problemin!

Pyetjet udhëzuese: Cila është natyra e këtij dështimi për këtë nxënës? Dhe si rezultat, si duhet të përgjigjem dhe si duhet t'i përgjigjen?

Duke hartuar proceset transparente

Ideja: Të mësuarit ndriçues si një proces sistematik që nxënësit dhe familjet vërtetë e kuptojnë

Pyetjet udhëzuese: Si mund ta hartojë të mësuarit në mënyrë që prioritetet, procesi dhe kushtet e suksesit të jenë të ndërtuara në mënyrë transparente dhe bashkëpunuese me nxënësit?

Duke ndriçuar progresin

Ideja: Duke theksuar progresin dhe përfundimin

Pyetjet udhëzuese: Si mund të theksoj përsëritje dhe përparim mbi "përfundimin"? Si mund të krijoj gjithnjë në mësim dhe rritje? Si mund të dizajnoj punën që nxënësit janë të gatshëm dhe të interesuar të kthehen për të përmirësuar?

(Përshtati: Albina Hoxhaj, Portali Shkollor)