16 pyetje që mund t’i shpëtojnë jetën fëmijës tuaj
Ju sugjerojmë një listë me pyetje që t’ua bëni fëmijëve tuaj për të kuptuar se sa të sigurtë do të jenë ata në vende të ndryshme pa ju pranë. Ju sigurojmë që përgjigjet e tyre do t’iu lënë pa fjalë!
Me fillimin e vitit shkollor, nuk është e mundur që fëmija juaj t'i dijë të gjitha rregullat e sigurisë së tij. Mund të ndodhë që ndonjëherë të qëndrojë i vetëm në shtëpi dhe ai duhet të dijë se si të sillet, ashtu sicc mund të ndodhë që në rrugë një i panjohur t’i kërkojë ndihmë.
Ju sugjerojmë një listë me pyetje që t’ua bëni fëmijëve tuaj për të kuptuar se sa të sigurtë do të jenë ata në vende të ndryshme pa ju pranë. Ju sigurojmë që përgjigjet e tyre do t’iu lënë pa fjalë!
Si do të veprojë fëmija juaj në një situatë të rrezikshme?
1. Çfarë duhet të bëni nëse prindërit tuaj nuk janë në shtëpi dhe dikush mundohet të hapë derën?
2. A duhet të merrni karamele nga të huajt?
3. Çfarë duhet të bëni nëse priza e rrymës fillon të nxjerri shkëndija dhe jeni vetëm në shtëpi?
4. Një i rritur i huaj ju kërkon ndihmë. A duhet ta ndihmoni?
5. Çfarë mund të bëni nëse sulmoheni nga një tufë qensh?
6. Sapo keni njohur dikë në moshën tuaj. A duhet të shkoni në shtëpinë e tyre menjëherë nëse ftoheni?
7. Çfarë duhet të bëni nëse ndjeni aromën e gazit në shtëpi?
8. Nëse po prisni për ashensorin dhe një i huaj vjen e futet në ashensor, a duhet të futeni edhe ju aty?
9. Çfarë duhet të bëni nëse vini re që po vëzhgoheni?
10. Nëse jeni vetëm në shtëpi, kë mund të lini të hyjë brenda?
11. Çfarë duhet të bëni nëse një i huaj ju kap për krahu dhe nuk ju lë të ikni?
12. Çfarë duhet të bëni nëse gjeni vetën në një grumbull njerëzish?
13. Çfarë duhet të bëni nëse jeni në rrugë gjatë një kohe me vetëtima?
14. Çfarë duhet të bëni nëse dikush ju kërcënon ju apo familjen tuaj nga interneti?
15. Shokët tuaj duan të luajnë tek liqeni i ngrirë. Do shkoni?
16. Mund të merrni ilaçe nga kutia e ndihmës së parë nëse prindërit nuk janë në shtëpi?
Pasi të merrni përgjigje nga fëmijët kujdesuni që ata të mësojnë sjelljen korrekte dhe që i bën ata më të sigurtë.
Përgjigjet korrekte të këtyre pyetjeve që fëmija juaj duhet t’i mësojë nga ju janë:
1. Fëmija ndodhet vetëm në shtëpi dhe dikush, një i panjohur po përpiqet të futet brenda. Fëmija duhet të njoftojë fillimisht prindërit e më pas policinë. Biseda me policinë mund të zgjasë në kohë, ndërkaq prindërit mund të flasin me fqinjët dhe të kërkojnë ndihmë.
2. Marrja e ushqimit, lodrave apo sendeve të tjera nga të huajt është e papranueshme! Mësojuani fëmijëve tuaj që herë pas here të përfitojnë nga bujaria e gruas së vjetër që keni fqinjë por jo nga të panjohurit.
3. Nëse ekziston rreziku i zjarrit në shtëpinë ose banesën tuaj, fëmija juaj duhet të largohet shpejt nga ndërtesa dhe të telefonojë në departamentin e zjarrfikësve. Ndërsa ata janë në rrugën e tyre, fëmija juaj duhet të kthehet te fqinjët për ndihmë. Është rreptësisht e ndaluar që të përpiqeni dhe të shuani zjarrin tuaj.
4. Nëse një i panjohur kërkon ndihmën tuaj duhet t’i përgjigjeni menjëherë me një "jo" të qartë dhe të largoheni shpejt. Nëse një person vërtetë ka nevojë për ndihmë, ata do të kthehen tek të rriturit.
5. Është e rëndësishme që të ruani qetësinë dhe të mos provokoni kafshët për të sulmuar. Ju nuk duhet të shikoni qentë në sy, por mund ta devijoni vëmendjen e tyre me ndonjë objekt, si një kapak, një ombrellë ose një fletore. Hidheni mënjanë me kujdes, dhe filloni të lëvizni ngadalë nga pakoja pa u kthyer prapa.
6. Mësojini fëmijët tuaj të mos i vizitojnë njerëzit që sapo i njohin, edhe nëse një i huaj paraqitet si një mik i familjes. Kjo vlen edhe për fëmijët e panjohur. Fëmija juaj gjithmonë mund të refuzojë nën pretekstin e shikimit nga një prej prindërve të tyre.
7. Fëmija juaj duhet të largohet menjëherë nga shtëpia ose banesa, të shkojë tek fqinjët dhe të telefonojë në departamentin e zjarrfikësve.
8. Është e rrezikshme të shkosh në një ashensor me të huajt. Mësojini fëmijët të refuzojnë. Në vend të kësaj, ata thonë se do të presin për prindërit e tyre që janë duke ardhur. Kujtojini fëmijët tuaj se janë të sigurt.
9. Vendimi i duhur në këtë situatë është që të hyni në një supermarket, sallon flokësh ose ndonjë vend tjetër me njerëzit përreth dhe t'i thërrisni prindërit nga atje.
10. "Mos hapni derën për të huajt" është një rregull i njohur botërisht, mund të përbëjë një kërcënim. Disa njerëz besojnë se rreziku kryesor që qëndron prapa një dere është një njeri. Megjithatë, madje edhe një zonjë e vjetër apo fëmijë i pafajshëm mund të përbëjnë një kërcënim.
11. Çfarë mund të bëni nëse dikush merr fëmijën tuaj? Masa më e sigurtë është tërheqja e vëmendjes së njerëzve. Ata mund të bërtasin dhe të luftojnë. Nëse është e nevojshme, ata mund të marrin një shkëmb dhe ta hedhin atë në dritaren ose makinën më të afërt. Kompensimi për dëmin nuk ju kushton shumë.
12. Mësoji fëmijët të qëndrojnë të qetë nëse gjejnë veten në një turmë. Ata duhet të zhvendosen gradualisht në skaj të turmës. Është e rrezikshme t'i qaseni objekteve me elementë të spikatur, siç janë baret. Nëse fëmija juaj është në turmë me një të rritur shoqërues, ata duhet ta vënë fëmijën në shpatullat e tyre.
13. Nëse fëmija juaj është në rrugë gjatë një stuhie, gjëja e parë që duhet të bëni është gjetja e një strehimi të sigurt. Ata mund të shkojnë në dyqanin më të afërt ose sallën e hyrjes. Nëse nuk ka strehim afër, ata mund të fshihen në mesin e pemëve të ulëta në një park. Nuk është e sigurt të jesh pranë strukturave metalike, pishina me ujë, pemë të larta dhe makina. Mos harroni se rrufeja më e rrezikshme është ajo e ndjekur menjëherë nga një rrebesh bubullimë.
14. Mos i dorëzohuni provokimeve dhe kërcënimeve. Nëse një fëmijë është duke u kërcënuar, ai ose ajo duhet t’u tregojë menjëherë prindërve e tyre për të thirrur sektorin përkatës të ndihmës. Detyra e çdo prindi është që të krijojë një marrëdhënie besimi me fëmijët e tyre pa ndërhyrë në privatësinë e tyre.
15. Fëmija juaj duhet të dijë se është absolutisht e ndaluar të luajë në një lumë të ngrirë. Aktivitete të tilla duhet të praktikohen vetëm në zonat e caktuara nën mbikëqyrjen e të rriturve.
16. Informoni fëmijën tuaj për rrezikun e mjekësisë. Edhe nëse ai ose ajo është i sigurt se një pilulë e caktuar lehtëson dhimbjen e kokës, mos lejoni që ta përdorin atë në mungesën tuaj. Udhëzojini fëmijët tuaj që në çdo kohë të kërkojnë ndihmën tuaj ose të të afërmve e tjerë nëse ndihen keq.
Mësojuni fëmijëve rregullat e sjelljes së sigurt gradualisht por në mënyrë të qëndrueshme. Ata nuk duhet të zhvillojnë një ndjenjë se bota e jashtme është e keqe. Është mirë nëse ata janë të vëmendshëm dhe të kujdesshëm në situata të caktuara. Por pjesën tjetër të kohës, le të gëzojnë fëmijërinë e tyre - ndoshta koha më e bukur e jetës.
(Përshtati: Albina Hoxhaj, Portali Shkollor)
Hartimi i projektit kurrikular
Rritja e pagave të punonjësve të arsimit dhe udhëzime për zbatimin e Vendimit të Këshillit të Ministrave
Letër e hapur për prindërit, mësuesit e institucionet: Për të mos neglizhuar asgjë në edukim!