Eskursion mësimor në Parkun Kombëtar Divjakë-Karavasta

Eskursion mësimor në Parkun Kombëtar Divjakë-Karavasta

Tema: Bota bimore e shtazore. Turizmi zonal.

Mësuese: Enida Bashalliu, Majlinda Rina

Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta është një zonë e mbrojtur në zonën bregdetare të Shqipërisë, përbëhet nga ekosisteme komplekse, shumë të pasura në biodiversitet dhe burime natyrore. Është shpallur edhe si zonë e mbrojtur natyrore për shpendët e ujit, si ligatinë me rëndësi ndërkombëtare sipas Konventës së Ramsarit, që nga viti 1995.

Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta gjendet 90 km nga kryeqyteti i Tiranës, 60 km nga Durrësi qyteti-port më i madh, dhe 80 km nga Aeroporti Ndërkombëtar i vetëm në Shqipëri. Ai kufizohet nga lumi Shkumbin në veri, nga kodrat e Divjakës në Lindje, nga kanali i Myzeqesë dhe lumi Seman në jug, dhe laget nga deti Adriatik në perëndim.

Zona e parkut kombëtar Divjakë-Karavasta është zona më e rëndësishme komplekse e Shqipërisë për sa i përket biodiversitetit. Kjo zonë strehon përqendrimin më të lartë të shpendëve ujore rreth 51 000 individë, dhe rreth 500 çifte folenizues në Shqipëri. 89 specie të ndryshme që përfaqësojnë grupet e molusqeve, insekteve, amfibëve, zvarranikëve, zogjve dhe gjitarëve, të pranishme në zonën e parkut, janë konsideruar si të kërcënuara në Shqipëri. 42 specie i përkasin kategorive shumë të rrezikuara, duke përfshirë rrezik kritik.

Zona është e mirënjohur jo vetëm për bukurinë e saj natyrore dhe biodiversitetin, por edhe për aktivitetet tradicionale ekonomike dhe turizmin. Aktivitetet kryesore tradicionale përfshijnë, aktivitetet bujqësore, blegtorale, dhe peshkim etj. Bimët që kultivohen në zonën e Parkut Kombëtar Divjakë-Karavasta përfshijnë, shalqinin, karrotën, lakrën, lulelakrën, brokolin, domaten, pataten, fasulen, llojet e ndryshme të frutave, ulliri, dhe vreshta etj. Blegtoria është një tjetër aktivitet tradicional duke mbarështuar gjedhin dhe delet për produkte bulmeti dhe mish. Peshkimi është një aktivitet i rëndësishëm dhe një burim thelbesor i të ardhurave për disa fshatra përgjatë bregut të lagunës Karavastasë, lumit Seman dhe detit Adriatik.

Në kulturat bujqësore që kultivohen dhe prodhohen në zonën e studimit përfshihen: drithërat, patatet, fasulet, perimet e ndryshme dhe drurët frutorë, vaji i ullirit, vera, qumështi dhe produktet e mishit, mjalti, lëkura, leshi, etj, të cilat plotësojnë nevojat e konsumit vendor si dhe sigurojnë një pjesë të konsiderueshme furnizimi në nivel kombëtar. Mbarështimi i gjedhëve, deleve, dhive, derrave, kuajve dhe gomarëve është një mënyrë tradicionale e jetesës për komunitetet vendore, ndërkohë që ka disa lloje të kafshëve shtëpiake në këtë zonë.

Zona ofron mundësi të mira për zhvillimin e ekoturizmit. Parku Kombetar i Divjakës, i njohur për pyllin me pishe, plazh dhe Laguna me burimet e saj të peshkimit, habitatet e llojeve të kërcënuara globalisht të tilla si Pelikani Dalmat, ofron një ambient unik për pushuesit që të kalojnë një kohë të mirë dhe për shkencëtarët të kenë një punë efektive. Rreth 300.000 pushues vizitojnë plazhin e Karavastasë çdo vit, me rreth 8000 vizitorë në ditë në verë. Shumica e vizitorëve vijnë me makinë. Kjo tejkalon kapacitetin mbajtës te zonës.

Plazhi i Divjakës ka një shtrirje prej rreth 15 kilometra me rërë të bardhë (250 m gjerë si në disa zona), veshur me pyje me pisha, dhe është destinacion bregdetar për mijëra turistë dhe udhëtarëve ditorë nga zona jug-qendrore e Shqipërisë.

Megjithatë, zhvillimi i turizmit është i lidhur me zgjidhjen e disa çështjeve të tilla si menaxhimi i duhur i mbetjeve urbane, përmirësimi i trajtimit të ujërave të zeza, kontrolli dhe respektimi i rregullave të planifikimit hapësinor për ndërtesat dhe infrastrukturën turistike. Mushkonjat janë gjithashtu shqetësim i madh.

Parku Kombëtar-“Divjakë-Karavasta”

Zhvillimi turistik përgjatë plazhit dhe brenda pyllit është duke krijuar një kërcënim serioz për Zonën Ramsar, përmes ndotjes, rreziku nga zjarri dhe shqetësimit për kafshë të egra. Infrastruktura në zonën e plazhit është e pamjaftueshëm për të përballuar rritjen e numrit të vizitorëve. Rruga nuk është mjaftueshëm e madhe për të përballuar rritjen e përdorimit të makinave dhe nuk ka hapësirë parkimi në plazh dhe në zonën pyjore. Nuk ka asnjë sistem për menaxhimin e ujërave të zeza apo të ngurta mbetjeve në vend – aktualisht mbetjet e ujërave të zeza të papërpunuara shkarkohen në zonën e pyjeve, mbeturinat e ngurta janë hedhur në pyll dhe toka të kripura, dhe plazhi është mbushur me mbeturina dhe mbetje të ngurta. Të gjitha këto probleme jo vetëm përfaqësojnë një rrezik për ruajtjen e natyrës, por ulin cilësinë e përvojës së vizitorëve në plazh.

Peshkimi është një veprimtari e rëndësishme dhe një burim i rëndësishëm të ardhurash për disa prej fshatrave përgjatë brigjeve të lagunës së Karavastasë, lumit të Semanit dhe detit Adriatik. Peshkimi mbështet jetesën e mjaft njësive ekonomike familjare qoftë në funksionin tregtar, apo qoftë edhe si mjet jetese.

Me të gjitha këto informacione nxënësit u njohën nga afër. Përmes këtij eskursioni ata mësuan më shumë rreth zonën së Divjakës, bukuritë natyrore që ajo ofron. Dita kaloi në mënyrën më të bukur të mundshme. Një nga pjesët më interesante të eskursionit ishte edhe vizita që nxënësit i bënë pelikanit kaçurrel, i cili për fat të keq rrezikon të zhduket.

Nxënësit ishin mjaft të kënaqur për këtë vizitë, duke na konfirmuar idenë se empirizmi është mënyra më e mirë për të mësuar gjërat. Duke i prekur vetë nga afër vendet, ata bëhen njohës më të mirë të gjeografisë, historisë, kulturës, kulinarisë të vendit përkatës.