Këshilla nga Rajmonda Mullaymeri se si të motivoni fëmijët me nevoja të veçanta

Shumë fëmijëve u mungon motivimi, veçanërisht kur bëhet fjalë për të mësuar gjëra të reja. Së pari duhet të përqendrohemi në aftësitë e fëmijës dhe JO në aftësitë e kufizuara. Disa fëmijë shpesh kanë vetëbesim të ulët; të tjerët janë mendërisht të brishtë ose thjesht të frustruar. Shumica e fëmijëve kanë nevojë për një nxitje GJIGANTE në besimin dhe vetëvlerësimin e tyre në mënyrë që ata të provojnë diçka të re. Ata kanë nevojë për motivues në vend për t'i ndihmuar ata të ndjehen sikur MUND TË BËJNË çdo gjë që u vendosin në mendje. Këta motivues mund të ndihmojnë në ndërtimin ose rindërtimin e vetëvlerësimit të tyre. Çdo fëmijë duhet të përgatitet për sukses dhe jo për dështim. Fëmijëve me nevoja të veçanta duhet t'u jepen shpërblime të vogla sa herë që japin përgjigjet e duhura. Këta 'përforcues' ose shpërblime duhet të jenë mjaft interesante për fëmijët që të shërbejnë si motivim dhe duhet të bazohen në interesat dhe preferencat personale të fëmijës. Këto shpërblime mund të ndihmojnë në zhvillimin e aftësive të tyre sociale, gjuhësore dhe të sjelljes. Këtu janë disa mënyra për të motivuar në mënyrë efektive fëmijët me nevoja të veçanta:

• Lavdërim dhe vëmendje pozitive

Lavdërimi dhe vëmendja pozitive janë shpërblimet më efektive për fëmijët me nevoja të veçanta. Ato i ndihmojnë fëmijët të krijojnë një lidhje midis asaj që po mësojnë dhe asaj që kanë arritur. Ato gjithashtu përforcojnë sjelljet e mira në vend. Disa shembuj do të ishin të jepni përkujtues të vazhdueshëm se sa mirë po bëjnë (verbale) ose thjesht të emocionoheni (joverbal) kur fëmija kryen një detyrë ose problem të vogël. Gjithmonë njihni të gjitha përpjekjet për t'u përmirësuar. Lavdërimi i një fëmije për çdo veprim të duhur të bërë janë përforcime pozitive që do të nxisin më shumë pjesëmarrje nga fëmija dhe do të hapin një linjë komunikimi në klasë.

• Lejojini ata të zgjedhin aktivitetin e tyre

Bëjini fëmijët të zgjedhin aktivitetin që duan të bëjnë dhe bashkohuni me ta derisa të fillojnë kontaktin me sy me ju.

• Bëjeni mësimin argëtues përmes të mësuarit të bazuar në lojë

Të mësuarit e bazuar në lojë nuk është një koncept i ri. Mësimi i bazuar në lojë mund të jetë shumë i dobishëm për shumë arsye. Përdorimi i lojërave si një mjet edukimi jo vetëm që ofron mundësi për mësim më të thellë dhe zhvillim të aftësive jo njohëse, por ndihmon në motivimin e fëmijëve me nevoja të veçanta që të duam t’ju mësojmë diçka të re. Kur një fëmijë është i përfshirë në mënyrë aktive me një lojë, mendja e tij përjeton kënaqësinë e të mësuarit të një koncepti të ri. Lojërat që janë argëtuese ofrojnë përfitimin shtesë të motivimit të fëmijëve që të duan të përfshihen në procesin e të mësuarit dhe të duan të mësojnë më shumë. Mësimi i bazuar në lojë është gjithashtu një motivim efektiv për të mësuarit e bazuar në ekip – i cili mund të jetë veçanërisht i dobishëm për fëmijët në një mjedis klase. Fëmijët me nevoja të veçanta mund të motivohen duke përdorur aftësitë e mësimdhënies që nxisin lojën dhe vetë-shprehjen. Bëjeni mjedisin mësimor argëtues. Çdo fëmijë i pëlqen të argëtohet! Krijimi i një mjedisi argëtues mësimor do të ndihmojë në motivimin e fëmijës për të mësuar. Provoni ta ktheni mësimin në një lojë të thjeshtë memorie, lojë të vogël, lojë këndimi ose përfshini një nga interesat e tyre.

• Shpërbleni fëmijët (grafikët e shpërblimeve)

Jepuni atyre diçka për të cilën të përpiqen duke u dhënë atyre diçka që u pëlqen vërtet sa herë që arrijnë diçka. Grafikët e shpërblimeve janë mënyra të fuqishme vizuale që fëmijët të shohin suksesin e tyre. Përdorni një tabelë shpërblimi për të dhënë ngjitëse për çdo gjë që nga sjellja e mirë ose përparimi akademik. Kur fëmija ka mbledhur mjaft ngjitëse për të mbushur tabelën, ai shpërblehet me një lloj trajtimi. Disa ide mund të jenë koha e lirë,aktiviteti i preferuar, një lloj lodër e vogël. Grafikët e shpërblimeve mund të jenë po aq të thjeshta sa një tabelë pikë-pikë, një tabelë ngjitëse apo edhe një fletë llogaritëse. Thjesht bëjeni të thjeshtë për t'u kuptuar.

• Përdorni terapinë muzikore

Frazat e thjeshta dhe të përsëritura mund të ndihmojnë në zhvillimin e aftësive gjuhësore të fëmijëve me nevoja të veçanta. Gjithashtu i ndihmon ata të ndryshojnë modelet monotone të të folurit duke e përshtatur zërin e tyre me ritmet e muzikës. Mund të nxisë gjithashtu ndërveprimin social duke i motivuar ata të bashkohen me aktivitetet në grup.

• Ekspozoni një fëmijë ndaj gjërave të reja

Kur fëmijët shohin diçka të re ose të ndryshme, kjo ngjall kureshtjen e tyre dhe rrit motivimin e tyre për të mësuar.

• Bashkëmoshatarët mund të jenë modele të mrekullueshme për fëmijët me nevoja të veçanta.

Puna në grupe , kur punoni në projekte ose merrni pjesë në aktivitete në klasë. Shumë fëmijë e mirëpresin mundësinë për të qenë një model dhe mbështetës për fëmijët me nevoja të veçanta. Përvoja nuk është pozitive vetëm për fëmijën me nevoja të veçanta por edhe për bashkëmoshatarët e tjerë në klasë. Përfshirja e fëmijëve me nevoja të veçanta në veprimtaritë dhe aktivitetet si brenda klasës ashtu edhe jashtë saj është një nxitje dhe motivim i rëndësishëm për ta.

• Përqendrohuni në pikat e forta të nxënësve

Përqendrimi në pikat e forta mund të jetë i vështirë kur fëmija me nevoja të veçanta ka kaq shumë vështirësi akademike. Megjithatë, fokusimi në pikat e forta të fëmijës është jetik për zhvillimin dhe përparimin e shëndetshëm emocional dhe akademik. Përqendrimi në pikat e forta të fëmijës është një formë tjetër e përforcimit pozitiv që do ta motivojë atë të vazhdojë të mësojë. Anasjelltas, fokusimi në dobësitë e fëmijës suaj nuk bën gjë tjetër veçse shkakton dekurajim, shqetësim dhe mungesë dëshire për të mësuar. Nëse një fëmijë është i interesuar për librat me personazhe të ndryshme, kafshët, sportet , muzikën,ose lojëra ai ose ajo ka nevojë për mundësinë për të shfaqur ekspertizë në atë temë. Tema e mësimit përshtatet duke pasur parasysh planin e personalizuar të mësimit. Nxënësit me nevoja të veçanta shpesh kanë një prirje për stimuj të caktuar.

• Prezantoni dhe inkurajoni lloje të ndryshme të stileve të të nxënit

Çdo fëmijë ka preferencat dhe stilet e të mësuarit që i përshtaten më së miri mënyrës së tij të të mësuarit. Disa fëmijë kanë një stil dominues të të mësuarit, ndërsa të tjerë preferojnë të mësojnë duke përdorur një përzierje të stileve të të mësuarit. Nuk ka domosdoshmërish një stil të drejtë ose të gabuar të të mësuarit, ose përzierje të stileve të të mësuarit. Megjithatë, duke e ndihmuar fëmijën të zbulojë stilet e tij të preferuara të të mësuarit, ju mund të përdorni teknika që do të përmirësojnë shkallën dhe cilësinë e të nxënit të tij.

• Teknologjia

Teknologjia është një pjesë integrale e mbështetjes së mësimit në klasë. Ai përfshin të mësuarit ndërveprues dhe i motivon fëmijët të marrin pjesë në mësime. Për fëmijët me nevoja të veçanta, ai ofron informacion në një sërë formatesh të ndryshme, si përmes audios dhe videove. Ata kanë nevojë për qasje në një shumëllojshmëri teknologjish ndihmëse për të ndërtuar aftësitë e tyre të shkrim-leximit.

• Njihni dhe festoni arritjet

Pavarësisht se sa të vegjël mund të jenë, është e rëndësishme të njihni dhe festoni arritjet e fëmijës me nevoja të veçanta. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për fëmijët të cilët kërkojnë përforcime të vazhdueshme pozitive për t'i mbajtur ata të motivuar për të mësuar dhe për të sfiduar veten për të bërë më mirë. Përdorni gjithmonë përforcimin pozitiv si mjetin tuaj për të motivuar të mësuarit me fëmijën me nevoja të veçanta.

“Duhet t’i shohim fëmijët me nevoja të veçanta në termat e “divesitetit” dhe jo të “paaftësisë”. Duke përqafuar këtë perspektivë më pozitive dhe duke u bashkuar me strategjitë e diferencimit që bazohen në pikat e forta të fëmijëve, ne mund të ndihmojmë që fëmijët me nevoja të veçanta të arrijnë sukses si në klasë ashtu edhe jashtë saj”

Përgatiti: Rajmonda Mullaymeri

Drejtuese e Rrjetit Profesional “Mësues ndihmës” Korçë