Gëzim Bullaku: Rëndësia edukative dhe arsimore e përmbajtjeve nga wikipedia

Shkruan: Gëzim Bullaku (mësimdhënës, pedagog dhe wikipedian)

Wikipedia ka një rëndësi të konsiderueshme në fushën e edukimit dhe arsimit, duke ofruar qasje të lirë dhe të hapur në një burim të gjerë informacioni për miliona njerëz. Ajo ofron një burim të pasur, të verifikueshëm dhe të lirë të fjalës për nxënësit, studentët, mësimdhënësit dhe të gjithë ata që janë të interesuar për të mësuar dhe për të zgjeruar njohuritë e tyre. Wikipedia ofron gjithashtu informacione të rëndësishme edhe nga fusha e arsimit, edukimit dhe pedagogjisë.

Wikipedia (ang. Wikipedia, hav. wi-ki-shpejt + gr. paideia-dituri) është një enciklopedi elektronike e lirë, kolektive, shumëgjuhëshe dhe e hapur. Ajo ka miliona artikuj në rreth 300 gjuhë nga fusha të ndryshme, të shkruara në bashkëpunim prej vullnetarësh nga mbarë bota. Më e gjëra është Wikipedia në gjuhën angleze. Autori i "wik-it" të parë ishte programuesi amerikan i kompjuterit Ward (Howard) Cunningham, ndërsa bashkautorët e Wikipedia-s janë amerikanët Jimmy D. Wales dhe Lawrence M. Sanger, të cilët e lansuan atë në fillim të vitit 2001.

Wikipedia në gjuhën shqipe, e njohur si Wikipedia Shqip, është një nga versionet shumëgjuhëshe të enciklopedisë së lirë onlineWikipedia. Ajo u themelua më 12 tetor 2003 dhe është pjesë e Projektit Wikipedia, që drejtohet nga Fondacioni Wikimedia. Wikipedia Shqip është një burim i hapur i të dhënave për të gjithë përdoruesit që flasin dhe shkruajnë shqip, duke përfshirë një gamë të gjerë temash nga arsimi, historia, shkenca, kultura, arti dhe shumë fusha të tjera. Në këtë mënyrë, ajo kontribuon në ruajtjen, përhapjen dhe promovimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare në internet.

Të dhënat e saj, nëpërmjet internetit, i shfrytëzojnë lehtësisht miliona të interesuar nga çdo pjesë e rruzullit tokësor. Për shkak se informacioni i saj mund të jetë edhe përkohësisht jo i plotë, ai duhet shfrytëzuar në mënyrë kritike, duke e krahasuar dhe plotësuar atë me informacione përkatëse edhe nga burime të tjera.

Përmbajtja e saj shumëgjuhësore mbulon një gamë të gjerë temash, duke përfshirë shkencat natyrore, shoqërore, artet, teknologjinë dhe shumë fusha të tjera. Ky diversitet i të dhënave e bën atë një burim të vlefshëm për nxënësit, studentët dhe mësimdhënësit.

Për nxënësit dhe studentët, Wikipedia është shpesh pika e parë e kontaktit për të gjetur të dhëna të rëndësishme për detyrat dhe projektet e tyre shkollore. Artikujt zakonisht përmbajnë referenca të shumta të cilat ata mund t'i përdorin për të zgjeruar hulumtimet e tyre. Ajo ofron artikuj të detajuar dhe të strukturuar në mënyrë të qartë, duke i bërë ata të lehtë për t'u lexuar dhe kuptuar.

Për mësimdhënësit, Wikipedia mund të jetë një mjet i dobishëm për të gjetur materiale shtesë për t’i përdorur në mësimdhënie. Ata mund të integrojnë përdorimin e saj në kurikulat e tyre, duke e përdorur si një burim shtesë për materialet mësimore ose duke inkurajuar nxënësit dhe/ose studentët të krijojnë dhe redaktojnë artikuj si pjesë e projekteve të klasës. Kjo ndihmon në zhvillimin e aftësive të shkrimit dhe redaktimit të nxënësve dhe studentëve, duke u mësuar se si të organizojnë të dhënat dhe si të citojnë burimet e duhura.

Wikipedia gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në promovimin e vetë-mësimit dhe zhvillimin e aftësive të hulumtimit të pavarur. Nxënësit dhe studentët mund ta përdorin Wikipedia-n për të mësuar në mënyrë të pavarur mbi tema të ndryshme, duke i aftësuar ata edhe për menaxhimin e njohurive të tyre.

Megjithatë, herë pas here është e nevojshme që informacioni që gjendet aty të verifikohet edhe nga burime tjera. Artikujt në Wikipedia shpesh përditësohen për të reflektuar ndryshimet dhe zhvillimet e reja, por gjithashtu mund të përmbajnë edhe të dhëna që janë përkohësisht jo të plota. Kjo e bën të nevojshme krahasimin dhe plotësimin e informacionit të marrë me burime të tjera të besueshme.

Në përfundim, Wikipedia luan një rol të pazëvendësueshëm edukativ dhe arsimor, duke ofruar burime të pasura për nxënësit, studentët, mësimdhënësit dhe të gjithë të interesuarit për të mësuar dhe zgjeruar njohuritë e tyre në mënyrë të lirë, të pavarur dhe të hapur. Ajo ndihmon në promovimin e kulturës kombëtare, por edhe të shumë gjuhësisë dhe kuptimit të kulturave të ndryshme, duke zhvilluar një perspektivë globale dhe respekt për diversitetin kulturor.